Bouwen aan de stad - constructiefilms

Sinds het interbellum zijn in Rotterdam niet alleen talloze films over de haven gemaakt, maar ook opvallend veel ‘constructiefilms’. Met de camera werd gedurende vele jaren de realisatie van belangrijke projecten gevolgd. Veelal spreekt uit deze films een modernistisch optimisme: de toekomst kan gebouwd worden.
Op deze middag bestaat het programma uit drie absolute hoogtepunten qua constructiefilms: over het bouwen aan de haven, over grootschalige woningbouw in de naoorlogse jaren, en over de aanleg van de Ring Rotterdam. Daarmee wordt een blik gegeven op de ontwikkeling van film, bouwmethoden, en de stad als geheel.

==Betonarbeid (caissonbouw)==
Joris Ivens | 1930 | 34 min | begeleid door pianist Yvo Verschoor
Na het succes van De Brug kreeg Ivens van de Algemene Nederlandse Bouwarbeiders Bond de opdracht voor een lange film over bouwwerkzaamheden. De verschillende delen van Wij Bouwen werden ook apart uitgebracht, waaronder deze film en bijvoorbeeld Nieuwe Architectuur. Betonarbeid toont het maken van caissons voor de kademuren van de Rotterdamse haven, gefilmd vanuit het oogpunt van de arbeider en met grote aandacht voor zijn handvaardigheid. Details van het proces, middels close-ups, worden afgewisseld met totaalbeelden van het gemeenschappelijk bereikte resultaat. Zo wordt een indruk gegeven van eigentijdse bouwmethoden en goede organisatie, waarbij mens en machine elkaars verlengstuk vormen. Na lange tijd verdwenen te zijn geweest trok de hervertoning van de film op het IDFA in 2005 grote aandacht.

–macro:serie–

==Alle vogels hebben nesten==
Louis van Gasteren | 1961 | 25 min
De roemruchte Van Gasteren maakte een audiovisueel pleidooi voor industrialisatie van de woningbouw, om zo de woningnood tegen te gaan. Engagement en het belang van bouwbedrijf Dura wist hij op onnavolgbare wijze te verenigen, met Rotterdam als plaats van handeling. In de Eemhaven bouwde Dura in 1959 zijn ‘woningfabriek’, waar aan de lopende band pre-fab elementen werden geproduceerd. Het was een revolutie in de bouwwereld, onder leiding van architect Ernest Groosman, die het Franse Coignet-systeem voor Nederland had aangepast. Duizenden gelijkvormige woningen werden over de gehele regio Rijnmond neergezet, allereerst in de wijk Lombardijen. De film, die zowel de productie in de fabriek als de assemblage op locatie toont, is zelf een monument voor de na-oorlogse houding ten opzichte van architectuur en moderniteit.

==Erop of eronder==
Joop Burcksen & Ruud Herblot (GAR) | 1971 | 15 min
Burcksen en Herblot stonden sinds de jaren zestig in binnen- en buitenland in hoog aanzien voor hun films over uiterst complexe bouwprocessen die zij op heldere wijze in beeld wisten te brengen. Naast diverse andere films die zij in Rotterdam maakten filmden zij in opdracht van bouwbedrijf Van Hattum & Blankevoort het pronkstuk van de ‘Ruit om Rotterdam’ (de ring): het Kleinpolderplein. In een dynamische en soms zelfs humoristische film wordt het ontstaansproces van dit imposante knooppunt uitgelicht, met onder andere spectaculaire nachtbeelden. Onophoudelijke verkeersstromen en bouwkundige vindingrijkheid worden filmisch uitgebuit.