Lezing neorealisme

Lezing over het neorealisme door Ruud Visschedijk, directeur van het Nederlands Fotomuseum.

Aan de hand van filmfragmenten schetst Ruud Visschedijk de context van het Italiaans neorealisme en gaat hij dieper in op de kenmerken van deze invloedrijke stroming.

Het neorealisme ontwikkelde zich in Italië vooral als reactie op de fotografische en filmische stijlen van het fascisme, waarin een ver van de realiteit verwijderde esthetiek dominant was. Het neorealisme staat voornamelijk als filmische stroming te boek, maar er heeft zich na de Tweede Wereldoorlog ook een belangrijke fotografische pendant ontwikkeld met fotografen als Federico Patellani, Pietro Donzetti, Mario Giacomelli, Mario de Biasi en Franco Pinna.

Werk van hen is te zien in de tentoonstelling NeoRealismo. De nieuwe fotografie in Italië 1932-1960 in het Nederlands Fotomuseum.

Kenmerkend voor hun documentairewerk – steevast in zwart-wit- is de licht heroïserende aandacht voor de gewone man of vrouw en voor het alledaagse leven, waarbij ook de armoede in beeld kwam die het naoorlogse Italië lange tijd teisterde. Het gebruik van de ‘methode’ van het neorealisme (filmmakers lieten bijvoorbeeld gewone mensen zichzelf ‘spelen’) leidde tot verhitte debatten over de scheidslijnen tussen engagement en journalistiek, tussen documentaire en kunst – een discussieonderwerp dat ook in onze tijd regelmatig terugkeert. Niet eerder was er zo’n uitgebreide tentoonstelling over deze invloedrijke stroming in de fotografie.